چگونه لبه فرش را بدوزیم

دوختن لبه فرش، که به آن ریشه زنی یا شیرازه دوزی هم گفته می‌شود، هم از زیبایی فرش محافظت می‌کند و هم از باز شدن و ریش ریش شدن آن جلوگیری می‌کند. بسته به نوع فرش، میزان آسیب دیدگی، و مهارت شما، روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد. در اینجا به چند روش رایج اشاره می‌کنم:

**1. ریشه زنی ساده (مناسب برای فرش‌های دستباف با ریشه‌های سالم):**

* **ابزار مورد نیاز:** سوزن فرش بافی (سوزن ضخیم با نوک کند)، نخ فرش (همرنگ یا متناسب با فرش)، قیچی.
* **مراحل:**
1. **آماده سازی:** فرش را تمیز کنید و ریشه‌های آن را مرتب کنید.
2. **گره زدن:** دسته‌های کوچک از ریشه‌ها را جدا کنید (مثلاً 3-5 ریشه در هر دسته).
3. **دوخت:** نخ را به سوزن وصل کنید. سوزن را از پشت فرش و نزدیک به لبه وارد کنید و از بین دسته‌ی اول ریشه‌ها بیرون بیاورید. نخ را بکشید تا یک حلقه تشکیل شود. سپس سوزن را دوباره از داخل حلقه عبور دهید و نخ را محکم کنید تا یک گره ایجاد شود.
4. **تکرار:** این کار را برای تمام دسته‌های ریشه در امتداد لبه فرش تکرار کنید. سعی کنید گره‌ها یکدست و محکم باشند.
5. **پایان کار:** نخ را در انتهای کار گره بزنید و اضافه آن را قیچی کنید.

**2. شیرازه دوزی (مناسب برای فرش‌های دستباف با ریشه‌های آسیب دیده یا برای ایجاد یک لبه محکم‌تر):**

* **ابزار مورد نیاز:** سوزن فرش بافی، نخ فرش (همرنگ یا متناسب با فرش)، قیچی، قلاب فرش بافی (اختیاری).
* **مراحل:**
1. **آماده سازی:** فرش را تمیز کنید و ریشه‌های آسیب دیده را تا حد امکان کوتاه کنید.
2. **ایجاد پایه شیرازه:** نخ را به سوزن وصل کنید. سوزن را از پشت فرش و نزدیک به لبه وارد کنید و یک حلقه در لبه فرش ایجاد کنید. این حلقه پایه شیرازه خواهد بود.
3. **پیچیدن نخ:** نخ را دور حلقه پایه بپیچید و هر بار آن را محکم کنید. می‌توانید از قلاب فرش بافی برای کمک به محکم کردن نخ استفاده کنید.
4. **ادامه:** پیچیدن نخ را در امتداد لبه فرش ادامه دهید تا یک نوار محکم از نخ ایجاد شود.
5. **پایان کار:** نخ را در انتهای کار گره بزنید و اضافه آن را قیچی کنید.

**3. استفاده از نوار لبه فرش (مناسب برای فرش‌های ماشینی یا فرش‌هایی که نیاز به ترمیم سریع دارند):**

* **ابزار مورد نیاز:** نوار لبه فرش (در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف موجود است)، چسب مخصوص فرش یا اتو (بسته به نوع نوار)، قیچی.
* **مراحل:**
1. **آماده سازی:** فرش را تمیز کنید و لبه‌های آن را صاف کنید.
2. **اندازه گیری و برش:** نوار لبه فرش را به اندازه مورد نیاز برش دهید.
3. **چسباندن یا اتو کردن:** اگر نوار چسبی است، لایه محافظ آن را جدا کنید و نوار